BURGER HASTALIĞI
Burger hastalığı kol ve bacaklarda hem atar ve toplar damarları tutan nadir bir hastalıktır. Burger hastalığında, kan damarlarının inflamasyonuna bağlı ödem ve damar içerisinde pıhtılaşma oluşur ve akım kesintiye uğratılır.
Buna bağlı olarak cilt lezyonlları, infeksiyon veya kangren gelişmektedir. Genellikle ilk ellerde ve ayaklarda başlasa da, sonunda sizin kol ve bacaklarda daha geniş alanları etkileyebilir. Burger hastalığı, genellikle 40 yaşın altındaki genç erkek hastaları etkilemektedir. Hastalık Ortadoğu ve Uzak Doğuda daha sık görülmektedir. Burger hastalığı teşhisi konulan kimselerin hemen tamamı sigara içiyor ya da tütün çiğneme gibi tütün diğer formları kullanmaktalar.
Burger hastalığı belirtileri şunlardır:
Ağrı ayak ve bacaklarda, el ve kollarda genellikle hareket esnasında görülür.
Yüzeyel toplardamarlarda inflamasyona bağlı tıkanıklık görülür.
Parmaklar soğuğa maruz kaldıklarında sararmaktadırlar (Reyno hastalığı).
Çocuğunlukla el ve ayak parmaklarında ağrılı açık yaral bulunmaktadır.
Hastalık için genetik bir yatkınlık olabileceği mümkündür. Durum kol ve bacak atar ve toplar damarlardaki şişme ile karakterize edilir. Inflamasyona bağlı damar duvarında ödem ve pıhtılaşmaya bağlı tıkanıklık nedeniyle el ve ayaklara giden atar ve toplardamarlarda kan akımı engellenir. Buna bağlı el ve ayakta beslenme ve oksijenlenmedeki bozukluğa bağlı kangren ve güçsüzlük gelişmektedir. Bu organlarda aynı zamanda güçsüzlük gelişmektedir.
Burger hastalığı riskini en önemli artıran faktör sigara içimidir. Bu tütün kullanımı Burger hastalığı riskini nasıl artırdığı kesin belli değildir. Burger hastalığı teşhisi konulan hemen hemen tamamı sigara kullanmaktadır. Bu tütün kimyasallarının damar duvarında tahrişe bağlı inflamasyona neden olduğu düşünülmektedir. Bu hastalar sigara dumanından dahi etkilendikleri için sigara dumanından uzak durmalılar. Ayrıca uzun süreli dişeti enfeksiyonu da Burger hastalığı gelişiminde etkili olduğu düşünülmektedir.
Burger hastalığının Tedavisi
Sigara ve diğer tütün mamüllerinin tüketimi ve bunların tüketildiği yerde bulunmak kesinlikle yasaklanır. Sigaranın bırakılmasıyla hastalığın ilerlemesi durur ilerleyen dönemde klinik bulgularda gerileme sağlanır.
Damar genişletici ilaçlar kullanılır
Burger hastalığında Ozon tedavisi
Periferik arter hastalığı tedavisi
Yaşam tarzı değişikliği
Sigara kullnımından vazgeçilmesi, tansiyon ve şekerin kontrol altında tutulması gerekmektedir. Ayrıca hastaların Akdeniz mutfağı tarzında beslenmelidir ve düzenli egzersiz yapmalıdırlar. Bu hastalarda ideal egzersiz haftada en az üç gün 30 dakikalık yürüyüşlerdir. Düzenli tıbbi kontroller yaptırılmalıdır.
Burger hastalığında İlaç tedavisi
Tedavi kolesterol düşürücü (statinler) ve damar genişletici ilaçları içermektedirebilir. Ayrıca damarlarda pıhtı riskini en aza indirmek için aspirin veya benzeri ilaçlar kullanılabilir. İlaç tedavisinin yeterli olamayacağı ciddi olgularda anjioplast/stent veya cerrahi tedavi uygulanmaktadır.
Burger hastalığında Anjioplasti/stent
Bu işlem açık cerrahi ile karşılaştırıldığında, daha az invazif olarak kabul edilir. Bu büyük arterlerdeki tıkanıklıklar için etkili yöntemdir. Anjiyoplasti, kol veya kasıktan bir artardamar üzerinden kateter yerleştirilir. Kateter içerisinden darlık bölgesine balon gönderilir. Bu bölgede birkaç kez şişirilir ve söndürülerek damar genişletilir. Bu genişliği muhafaza etmek için stent denen küçük metal kafes tüp yerleştirilir. Stent damar içerisinde kalıcıdır. Bu işlemden sonra bacaklara daha fazla kan gitmesi sağlnmaktadır.
Burger hastalığında Cerrahi tedavi
Bypass ameliyatı ile bir bacak damarlarının daralmış veya tıkanmış bölümünün ilerisine bir başka damar ile kan akımı sağlanır. Bu işlem için küçük çaplı damarlarda bacaktan çıkartılan toplardamarlar tercih edilir. Büyük çaplı damarlarda ise suni damarlar kullanılmaktadır.
Burger hastalığında Endarterektomi
Bu yöntemde atardamardaki tıkalı bölgenin üzerine kesi yapılarak buradaki plagın çıkartılarakakımındüzeltilmesisağlanır.
Uzvun kesilmesi(Amputasyon)
Amputasyon son başvurulacak bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem gangren gelişen bölüme uygulanmaktadır.
Dr.İlhan Gölbaşı