BACAK ATARDAMAR TIKANIKLIKLARINDA EGZERSİZİN ÖNEMİ

Bacakları besleyen atardamarlarımızda yaş, sigara, diyabet, kötü beslenme, genetik gibi faktörlere bağlı darlık veya tıkanıklıklar gelişmektedir. Eğer istirahatte dahi ağrı mevcutsa, ayakta yara açılmışsa, kan akımını çabuk artıracak balon/ stent veya cerrahi tedavi uygulamak fayda sağlayacaktır.

Diz üstü seviyedeki tıkanıklıklarda sıklıkla bypass ameliyatları veya stent, balon gibi yöntemler oldukça fayda sağlarken, diz altında gelişen problemlerde yapılan işlemlerden çok uzun süreli fayda sağlamaz. Genellikle diz altında gelişen problemler sıklıkla hastaları bacak kesilme riskini gündeme getirir. Özellikle diyabeti bulunan kimselerde durum çok dramatik seyretmektedir. Eğer bu kişi aynı zamanda sigara da kullanıyorsa bacağın kesilme riski diğer kişilere göre 30 misli artış gösterir.

Bu karamsar tablodan kurtulmak mümkünmü dür?

Tabiki mümkündür. Bunun için, sigara içiyorsak mutlaka kesmek gerekiyor, tansiyonumuz ve şekerimiz için ilaçlar düzenli olarak kullanılması gerekiyor. Bunlara ilave olarak, damar genişletici ilaçlar ve asprin de almamız önemli. Bütün bunları yaptıktan sonra kan akımını artırıcı balon stent veya cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Hastanın şikayetleri gerilemeye, yaraları iyileşmeye başlarsa düzenli egzersiz proğramlarına geçilmesi gerekmektedir.

Yol yürümekle kısa mesafede ağrı gelişse dahi yürüyüşler düzenli olarak yapılmalıdır. Haftada en az 3-4 gün 30 dakika süreyle yürüyüş yapmamız gerekmektedir. Yürüyüşlerde ağrı geliştiği taktirde 5 dakikalık dinlenmeden sonra yola devam edilmeli ve yürüme mesafesi her geçen gün artırılmalıdır. Bu süre zamanla 60 dakikaya kadar çıkartılmalıdır.

Düzenli egzersiz proğramı ile şikayetlerde azalma, yürüme mesafesinde ise 3 misli artış sağlanabilmektedir. Bu seviyeye ulaşmak için en az 6 aylık bir düzenli egzersiz uygulaması gerekmektedir.

Egzersiz etkisi; damar iç tabakasından damar genişletici ajanların salınımını artırarak ve yeni yan damar yolları açarak olmaktadır. Bu yeni yolların açılması yürüme mesafesini artırdığı gibi, yapılan bypass veya takılan stentler tıkandığı zaman sigorta görevini üstlenecektir.

Sonuç olarak, ayağımızda yara yoksa, istirahatte ağrımız olmuyorsa, yalnızca ilaç kullanarak yürüme mesafesini artırmamız gerekmektedir. Eğer çeşitli nedenler ile by pass veya stent uygulanmışsa bu fırsatı iyi kullanıp, düzenli yürüyüşler ile mevcut damarların uzun süre açık kalmasını ve yeni yan yolların açılmasını sağlamamız gerekmektedir.

Dr.İlhan Gölbaşı