ROBOTLAR TIBBI ELE GEÇİRDİLER

Robotlar önceden proğramlanmış görevleri yerine getiren cihazlardır. Bunlar doğrudan bir operatörün kontrolünde veya bir bilgisayar proğramının kontrolü altında da çalışabilmektedir.

Uzun yıllar otomotiv sektöründe montaj için kullanılırken, ilerleyen yıllarda evlerde yardımcı elaman olarak kullanılmaya başlandı. Ancak tıpta kullanılmaları ise NASA (Amerikan Hava ve Uzay Dairesi) tarafından uzaktan cerrahi tedavileri gerçekletirilmesi amacıyla tasarlanmıştı. Mühendis ve doktorların girişimleri ile ilk robotlar 1980’li yılların başında geliştirildi ve kısa sürede tıbta kullanıma sokuldu.

Robotik cerrahi ile uzaktan operasyonun yanısıra, küçük kesilerden büyük ameliyatları yapmak da amaçlanmıştır. İlk olarak robotik cerrahi ile 1985’de beyin biyopsisi ve artroskopik cerrahi prosedürler, 1988’de prostat cerrahisi, 1992’de kalça protezi operasyonu gerçekleştirildi. İlk ticari robotlar ’computer motion’ ismi altında üretilmeye başlandı. En son geliştirilen ve tıbbın çok çeşitli uzmanlık dalları tarafından kullanılan robot Da Vinci’dir.

Da Vinci robotik systemde, robot kolları ameliyat sahasından alınan 16 büyütmeli ve üç boyutlu kamera görüntüsü eşliğinde, konsoldaki cerrah tarafından kumanda edilmektedir. Günümüzde robot, kalp cerrahisinde, genel cerrahide, ürolojide, kadın doğumda kullanılmaktadır.

Yaklaşık 1cm’lik 4 kesiden robot kolları karın veya göğüs boşluğuna gönderilerek, daha önceden 15-20cm’den yapılan ameliyatlar gerçekleştirilmektedir. Yani minik kesilerden büyük ameliyatlar yapılmaktadır.

Robotik cerrahi ile ilgili yaygın algı, robotun ameliyatı kendisinin yaptığı algısıdır. Robotik sistem yalnızca cerrahın parmak hareketlerini robot kollarına taşımaktadır. Robotların kendilerine yüklenen proğramlar dahilinde kendi başlarına ameliyatı yapabilmeleri belki 50-100 yıl sonra mümkün olabilecektir.

Robotların ilk çıkış felsefesi uzaktan kumanda edilerek ameliyatların gerçekleştirilmesiydi. Yakın gelecekte, mesala Amerikadaki bir cerrahın robot konsolunu kullanarak Türkiyede ki bir hastayı ameliyat etmesi planlanmaktadır. Bizim yaptığımız robotik cerrahide bizim konsolla ameliyat masası 3-5 metre uzaklıkta ve kablo bağlantılıdır. Çok yakın gelecekte robotlar bu kablolardan ve kollardan kurtulacak, çok uzaklardan ve tek girişten bu operasyonlar gerçekleştirilecektir.

Hayalimizdeki robotlar ise ameliyatı kendileri yapacaklar, sorun çıkarsa haber verecekler. Işlem sonrası, dinlenme salonunda oturan cerraha gelip patron işlem tamam, var mı başka yapılacak iş, çok oturmaktan her tarafın tutuluyordur, masaj falan da yapayım mı? diyecek, çalışkan ve efendi robotlar…..

Dr.İlhan Gölbaşı