AMELİYAT SONRASI DÖNEM

Genellikle kalp ameliyatının nekahat süresi üç ay kadar sürmektedir. Ancak büyük ameliyatlar geçirdikten sonra, tam olarak iyileşme sürelerinin kişisel farklılıklar gösterdiği unutulmamalıdır.

Kişisel farklılıkları oluşturan etkenlerin başında, kişinin ameliyat öncesi genel sağlık durumu gelmekte, daha sonra ise yaş ve diğer faktörler etkili olmaktadır.

Göğüs kemiği çelik tellerle birleştirilmiştir. Bu nedenle açılma ihtimali zayıftır. Ancak göğüs kemiğinin kaynamaya başlaması 6 haftayı bulduğundan bu süre içinde yan yatılmaması, yatarken ya da kalkarken kollara ağırlık yüklenmemesi önemlidir. Ameliyattan sonra 8 hafta araba kullanmayın.İlk üç ay beş kilodan fazla yük taşımayın. Kaldırma, itme, çekme, yer süpürme, alışveriş yapma, çocuk taşıma, sıkışmış pencereleri, kavanoz kapaklarını ve ağır kapıları iterek açma, çapa yapma ve bahçe işleri gibi ağır faaliyetlerde bulunmayın.

Açık kalp cerrahisinden sonra iyileşme süresi 6-8 haftadır. Bu süre içinde yorgun ve güçsüz olabilirsiniz. İlk birkaç hafta geceleri 8-10 saat uyumaya özen gösteriniz. Öğleden sonraları bir saat kadar dinleniniz. Yemekten sonra efor sarfetmeyiniz. Akşam yatmadan önce yemek yemeyiniz. Yorulduğunuzda dinleniniz. Sizi ziyarete gelen kişi sayısını sınırlayınız. Onlarla öpüşmeyiniz.

Ağrı

Ameliyat kesisine bağlı olarak gelişen ağrı kişiden kişiye farklılık göstermektedir. Genel olarak göğüs, omuz ve sırt ağrılarının birkaç hafta içinde kaybolması gerekir.

Ameliyat kesi iltihabı

Hastaneden ayrılırken yara yerinde iltihab yoksa sonradan oluşması düşük bir olasılıktır. Bununla beraber yara yerinde kızarma, şişme ve akıntı oluşmuşsa ve devam ediyorsa doktorunuza başvurmanız gerekir.

Dikişlerin görünümü: Kesi yerinde sulu sızıntılar olabilir. Dikişler vücut tarafından eritilerek yok edilir. Ancak ileri derecede rahatsızlık duyarsanız doktora gidiniz.

Sizi rahatsız edebilecek durumlar

1–Toplar damarın alındığı bacakta, bilek çevresi ve ayakta şişme sık görülür. Sabah saatlerinde az iken, akşama doğru artma gösterebilir. Gece yattıktan sonra sabaha doğru kaybolur. Bunun nedeni o bacaktaki toplar damarlardan birinin çıkarılmış ve az da olsa kan dönüşümünün bozulmuş olmasıdır. Zamanla diğer toplar damarlar, bu görevi üstleneceğinden sıkıntı ortadan kalkacaktır. Bu şişmenin üç aydan daha fazla sürmesi ender görülür. En aza indirmek için aşağıdaki önerilere uymanız gerekir.

a. Yattığınız sürece ayaklarınızı yüksekte tutmanız, altına yastık koyarak desteklemeniz yararlı olacaktır.

b. Ameliyat sonu üç aylık dönemde varis çorapları kullanılabilir.

c. Bacak bacak üstüne atmak kan dolaşımını bozacağından yapılmamalıdır.

d. Bacaktaki şişme aşırı derecede ağrılı ve kızarık ise veya akıntı varsa doktorunuza başvurunuz.

2. Bacağınızdaki kesinin alt ucu çevresinde hissizlik olabilir. Bu durum yapılan işlemin doğal sonucudur.

CİNSEL YAŞAMINIZ

Kalp ameliyatı geçiren bir çok hasta cinsel yaşamlarına yeniden başlama konusunda endişelidir. Yaklaşık 6 hafta sonra cinsel yaşama başlayabilirsiniz. Yemekten sonra ve yorgunken cinsel ilişkiye girmekten kaçınınız.

İLAÇLAR

İlaçlarınızı doğru ve düzenli bir şekilde kullanınız. Seyahate çıktığınızda yanınızda bulundurunuz. Çocuklardan uzak tutunuz, gitmeden önce reçetenizi yeniletiniz. Bir ilacı kesmeden önce mutlaka doktorunuza danışınız. Yemekten önce ve sonra demek 15 dakika önce veya sonra demektir.

UYARICI BELİRTİLER

Aşağıdaki belirtilerin çıkması durumunda doktorunuzla temasa geçiniz :

• Çarpıntı
• Solunum sıkıntısı
• Aşırı terleme
• Yüksek ateş
• Aşırı bitkinlik
• Baş dönmesi

AŞAĞIDAKİ NOKTALARA DİKKAT EDİNİZ

• Yemekten sonra yürüyüş yapınız.
• Yemekten 3-4 saat sonra yatınız.
• Sıcak havalarda bol miktarda su içiniz.
• Aşırı sıcakta güneşlenmeyiniz.
• Kesinlikle sigara içmeyiniz.
• Sorunlarınızı bir dostunuza anlatınız, duygularınızı içinize atmayınız.
• Kendinizi ve toplumsal beklentilerinizi gerekiyorsa değiştiriniz.
• Başkalarıyla yarışmaktan kaçınınız.
• Eğlenceye ve dinlenmeye vakit ayırınız.
• Gerekiyorsa hayır demeyi öğreniniz.
• Esnek hoşgörülü olunuz.

Anormal bir durum halinde telefonla doktorunuzu arayınız. Acil bir durumda, cerrahi bir müdahale veya diş çekimi gerektiğinde bilgi almak veya konsültasyon için aşağıdaki telefon numarasını arayınız.

EGZERSİZ

İlk yürüyüşünüzde yanınızda biri bulunsun, mesafeyi azar azar arttırınız. Ameliyattan üç hafta sonra kendi başınıza günde birkez yürümek yararlıdır. Düz bir yolda dinlenerek yapılmalıdır. Üç haftadan sonra yürüyüş sırası yukarıdaki kurallara uymak şartıyla ikiye, üçe çıkarılabilir. Ameliyat sonrası tam iyileşme üç ay sürecektir. Ağrılarınızı hafifletmek için şu egzersizleri yapınız.

Omuz Bölgesi Egzersizleri : omuzlarınızı öne ve arkaya hareket ettirin

a. Kol Egzersizleri : Ayakta durun, kollarınızı yana açın, ellerinizi başınızın üstüne değdirin ve yana açın. Bunu 10 kere tekrarlayın.

b. Nefes Alma Egzersizleri : Ellerinizi göğsünüzün iki yanına koyun ve nefes verin, daha sonra ciğerlerinizi tam olarak dolduracak şekilde nefes alın, üç saniye tutup dışarıya verin. Bunu beş kere tekrarlayın.

Hastaneden ayrıldıktan iki ay sonra bisiklete binebilirsiniz, ancak asla yokuşta ve zorlayıcı şekilde olmamalıdır. Aynı dönemde uygun iklimde kısa mesafelerde yüzebilirsiniz.

DUYGUSAL TEPKİLER

Bazı hastalar ameliyattan sonra birkaç gün boyunca ruhsal çöküntü (depresyon) içinde olabilirler. Bu durum kısa sürede düzelir. Eve döndükten sonrada, bir çok hasta sıkıntı ve hafif bir ruhsal çöküntü hali tarif etmektedirler. Kendilerinde herhangi bir iyileşme hali olmadığını zannedebilirler. Majör (özelliği olan, büyük) ameliyat geçiren tüm hastalarda bu tür duygular olabilmektedir ve günden güne kendilerini daha iyi hissetmektedir.

HEYECAN

Ameliyat sonrası ilk birkaç haftada heyecanlı ve hassas olabilirsiniz. Telaşlanmayın, bu durum 4-6 hafta sonra ortadan kalkacaktır.

BANYO

Eğer bütün kesiler kaynamış ve kuru ise duş alabilirsiniz, aksi takdirde yaranız mikrop kapabilir. Özellikle belirten bir durum yoksa eve gittikten sonra 1 hafta sonra ılık suyla banyo alabilirsiniz. Tercihen oturur olmalısınız.

EV ve BAHÇE İŞLERİ

Ameliyattan 4 hafta sonra hafif ev işleri yapabilirsiniz. Aradan üç ay geçmeden şu işleri yapmayınız. Kaldırma, itme, çekme, yer süpürme, alışveriş, çocuk taşıma, çapalama ve bahçe işleri.

DİYET

Kızartma ve aşırı yağlı yiyecekler yemeniz doğru değildir. Bunlar kalp hastalığı riskini arttırır. Şişmanlık kalp ve hastalarının en büyük düşmanıdır. Sağlıklı bir diyet uygulayarak ideal kilonuzda kalmalısınız. Tuzsuz diyet önerilmişse kesinlikle uyunuz.

ALKOL

Kalp hastalarına zararlıdır. Eğer coumadin gibi pıhtılaşmayı önleyici ilaç kullanıyorsanız, alkol bunun etkisini arttıracaktır, bu nedenle ilaç kullanan hastalar alkol almamalıdır.

SİGARA

Sizin için sigara bir insandan daha zararlıdır. Kan basıncı ve kalp hızında artış yapar. Damarlarda ve ciğerlerde geri dönüşü olmayan hasar yapar. Kesinlikle sigara içilmemelidir.

TAŞIT KULLANMA

Operasyondan 7-8 hafta sonra kısa mesafelerde taşıt kullanabilirsiniz, fakat bu olay stres yaratacağından, omuz ve göğüste ayrı yaratacağından uzun mesafelerde ve sıkışık trafik saatlerinde taşıt kullanmayınız.

ÇALIŞMAYA BAŞLAMAK

Kalp cerrahisi geçiren hastaların çoğu önce çalışmakta oldukları işlerini sürdürebilmektedirler. Çalışmaya başlama süresi yapılan işin türüne göre değişmektedir. Genel bir kural olarak hafif işlerde çalışanlar ameliyattan iki ay sonra çalışmaya başlayabilirler. Daha ağır işlerde özellikle bedenen yapılan işlerde çalışanların üç aydan önce iş başı yapmaları zordur; kasların güçlenmesi, eklemlerin ve göğüs kemiğinin tamamen iyileşmesi gerekmektedir.

Dr.İlhan Gölbaşı